امروز با هم می خوایم با روسری ترکمن، انواعش و تاریخچه ش آشنا بشیم. شما چقدر در موردش می دونید؟

تا چند سال پیش، استفاده از پوشش‌های سنتی، جالب به نظر نمی اومد و از اون استقبالی نمی‌شد. ولی به مرور در کل جهان، صنعت مد، دوباره طرح‌ها و مدل‌های قدیمی رو مورد توجه قرار داد و خیلی از طراحان لباس، سبک‌های گذشته رو دوباره احیا کردن. در کشور ما هم توی سالهای اخیر، این تغییر در سلیقه مردم و بخصوص خانم‌ها.، بوجود اومد و دوباره به پوشش‌های سنتی علاقه و توجه نشون داده شد. مخصوصاً به روسری‌ها و سوپوش های قدیمی. که آگه از انصاف نگذریم باید بگیم که خیلی جذاب و زیبا هم هستن.

 

     

 

چارقد یا روسری ترکمن چیست؟

 

قومیت‌های مختلف در ایران، هرکدوم پوشش خاص خودشون را دارن، و متناسب با فرهنگ و مکان جغرافیایی شون، سبک و حتی رنگ لباس‌ها متفاوت است. وجه اشتراک بین همه مدهای سنتی ایران، تنوع چشم نواز رنگ و شاد بودن آنها است. بخصوص درمورد پوشش خانم‌ها. پوشیدن این لباس‌ها، انسان را سر زنده نشون میده و تنوع رنگشون همه حواس را به سمت خودش جلب می کنه.

در بعضی از این قومیت‌ها پوشش سر با توجه به سن و یا مجرد و متأهل بودن، تفاوت داره. در مورد ترکمن‌ها این مساله صادق است. یعنی با توجه به وضعیت تأهل، نوع سربند یا حجاب سرشون فرق می کنه.

 

     

 

تفاوت چارقد و روسری چیست؟

اول بریم سراغ اینکه آیا اصلاً روسری و چار قد با هم فرق دارن؟ اگه دارن تفاوتشون چیه؟

به سرپوش‌های مربع شکل که معمولاً ابعاد بزرگی هم دارن، چارقد گفته میشه. این کلمه بیشتر در زبان‌ها و گویش‌های محلی استفاده می‌شه. روسری، در اصل به معنی پوشش سر هست، اما به مرور در زبان فارسی جایگزین کلمه چارقد شده و بیشتر از چارقد مورد استفاده قرار می گیره. پس روسری و چارقد تفاوتی باهم ندارن و یکی هستن.

اما چارقد، به طور اختصاصی برای روسری زنان ترکمن استفاده می شه. پارچه‌ای چهار گوش، با طراحی‌های خاص، و معمولاً در ابعاد 140*140 که برای سر کردن آنها را باید با تا کردن به شکل مثلث دربیاریم. جذابیت چارقد یا روسری ترکمن باعث شده مورد توجه خیلی زیادی بین همه خانم‌های ایرانی و نه فقط ترکمن‌ها قرار بگیره. بیشترین استفاده و خرید، از روسری ترکمن سفید و روسری ترکمن مشکی است

   

 

چارقد یا روسری ترکمن چیست؟

انواع روسری ترکمن اصیل:

بوروک: کلاه نمدی سر تخت که دختران قبل از ازدواج آن را سر می کنن و زمانی که خونه بخت میرن، بوروک رو پس می فرستن تا اگر خواهر کوچکتری در منزل هست، از اون استفاده کنه.
آلادنگی یا آلناقی: در ابتدا کلاهی استوانه‌ای شکل بوده که بعداً به سربند تغییر پیدا کرده. دختران وقتی که ازدواج می کنن این سربند را روی روسری و دور سر می بندن. دختران جوان رنگ قرمز، زنان میانسال، رنگ مشکی و خانم‌های مسن رنگ سفید آلادنگی را می پوشن. هر چه سن بالاتر بره، ارتفاع آلادنگی هم کمتر می شه.
چارقد: روسری هست که خانم‌های ترکمن در بیرون از منزل سر می کنن. گران قیمت است و ریشه‌های بلند دارد. چارقد در گذشته از جنس ابریشم و امروزه از جنس چیت گلار تهیه می‌شه.
چاشو: روسری که معمولاً ابعاد بزرگی داره و نقش چادر را برای زنان ترکمن ایفا می کنه. گران قیمت است و عروس در روز عروسی قبل از سوار شدن به مرکب، باید این روسری را سر کنه. چاشو برای خانم‌های ترکمنف نقش چادر برای خانم‌های فارس را داره.
قینگاج: این روسری از ابریشم نازک دوخته می‌شود و برای فصل تابستان بسیار مناسب است.
یالیق: این روسری ترکمن هم مثل قینگاج ابریشمی است اما بیشتر داخل خونه استفاده می شه.

 

       

 

جنس روسری‌های ترکمن چیه؟

چارقد و روسری‌های ترکمن اصیل از جنس حریر (که به آنها یالیق می‌گفتن) و پشم و ابریشم (که چارقد نامگذاری شدن) بودن. امروزه این روسری‌ها را در جنس‌های نخی، ابریشمی، حریر و پشمی میشه تهیه کرد که جنس نخی اون بیشتر مورد استقبال قرار گرفته. زیرا روسری نخی راحت روی سر قرار می گیره و سر نمی خوره، خنک است و از طرف دیگه خیلی هم خوش فرم وایمیسته و سبک هم هست. اما برای فصل زمستون روسری‌های ترکمن پشمی بیشتر توصیه می شه.

ترکیب رنگ چارقد یا روسری ترکمن اصیل بسیار متنوع است. رنگ زمینه آن سفید، سبز، مشکی و… است. متناسب با رنگ بقیه لباس‌ها می تونیم از یک رنگ روسری ترکمن استفاده کنیم. آگه لباس با رنگ روشن پوشیدیم، با سر کردن روسری ترکمن مشکی، می تونیم جذابیت بیشتری به لباسمون بدیم. روسری ترکمن سفید را تقریباً با هر رنگ لباسی می تونیم بپوشیم. همچنین ست کردن رنگ لباس هامون با رنگ گل‌های روسری هم خیلی جذاب می شه. البته روسری ترکمن اصیل در رنگ‌های دیگه مثل سبز هم تولید می شه.

 

چارقد یا روسری ترکمن چیست؟

طریقه شستسو و نگه داری روسری ترکمن:

یکی از مزیت‌های این روسری‌ها آینه که رنگشون تثبیت شده و به راحتی پاک یا پخش نمی شه. اما بهتره که روسری ترکمن را با آب سرد و به صورت دستی بشوریم. با این روش عمر استفاده از این روسری‌ها بیشتر می شه. همچنین برای اتو کشی، باید اول یک پارچه نمدار روی روسری بذاریم و بعد شورع به اتو کردن کنیم. استفاده از مایع لباسشویی به جای پودر لباس هم، استهلاک این روسری‌های جذاب و دوست داشتنی را کمتر می کنه.

     

 

چارقد و روسری ترکمن را از کجا بخریم؟

قبلاً برای دسترسی به این روسری‌های اصیل باید به مناطق شمالی و ترکمن نشین سفر می‌کردیم. اما امروزه این مشکل حل شده و به راحتی می تونیم هر جا که هستیم به این سرپوش‌های جذاب دسترسی داشته باشیم. تعدادی از تولیدی‌های شال و روسری از جمله شال مد اقدام به تولید روسری‌های اصیل کردن که از اولین تولیداتشون چارقد یا روسری‌های ترکمن است. بنابراین مشکل دسترسی دیگه حل شده و از هر جا که هستیم به راحتی می تونیم یه روسری ترکمن اصیل و با کیفیت داشته باشیم.