به نظر می رسد از وجود حجاب در میان دیگر امت ها و رعایت آن به گونه ای نزدیک به آنچه اسلام آورده، می توان نتیجه گرفت که این سنت دینی ریشه ای در فطرت و ساختار وجودی انسان دارد. 

روسیه:

لباس سنتی زنان روسی، Sarafan ، لباس بلندی است که به سارافون(پیش بند) شباهت دارد.بندهای لباس با روبان هایی از نخ طلا و نقره تزئین می شود.در زیر این لباس ،پیراهن هایی به رنگ روشن استفاده می شود.این لباس دارای کمربند است و برای

تزئین آن گاهی از منجق نیز استفاده می شود.

در مراسم ها و جشن های ویژه از پارچه های ابریشم و نخی فاخر برای دوخت لباس ها استفاده می شود

لباس تابستانی در ترشکو

پوشش زن در یونان و روم باستان:

دایره المعارف لاروس درباره پوشش زنان یونان باستان می گوید: زنان یونانی در دوره های گذشته، صورت و اندام شان را تا روی پا می پوشاندند. این پوشش که شفاف و بسیار زیبا بود، در جزایر کورس و امرجوس و دیگر جزایر ساخته می شد.

زنان فنیقی نیز  دارای پوششی سرخ بودند. سخن درباره حجاب، در لابلای کلمات قدیمی ترین مولفین یونانی نیز به چشم می خورد، حتی «بنیلوب» (همسر پادشاه عولیس فرمانروای ایتاک) نیز با حجاب بوده است.

زنان شهر «ثیب» دارای حجاب خاصی بوده اند.

بدین صورت که حتی صورت شان را نیز با تکه می پوشاندند. این تکه دارای دو منفذ بود که جلوی چشمان قرار می گرفت تا بتوانند ببینند. نقش هایی که بر جای مانده، حکایت می کند که زنان سر را می پوشانده، ولی صورت های

شان باز بوده است، و وقتی به بازار می رفتند، بر آنان واجب بوده است که صورت های شان را بپوشانند، خواه باکره و خواه دارای همسر باشند. حجاب در بین زنان سایبری و ساکنان آسیای صغیر و زنان شهر ماد (و فارس و عرب) نیز وجود داشته

است. زنان رومانیا از حجاب شدیدتری برخوردار بوده اند، به طوری که وقتی از خانه خارج می شدند، با چادری بلند تمام بدن را تا روی پاها می پوشاندند و چیزی از برآمدگی های بدن مشخص نمی شد. (همان – به نقل از دایره ی المعارف القرن

العشرین، 1932)

ویل دورانت، تاریخ نویس مشهور نیز شواهد زیادی دال بر وجود حجاب در بین زنان یونان و روم باستان آورده است.

او درباره «الهه عفت» که یکی از خدایان یونان باستان است، می گوید: «آرتمیس»، الهه عفت است و عالی ترین نمونه (و الگو برای) دختران جوان به شمار می آید. دارای بدنی نیرومند و ورزیده و چابک و به زیور عفت و تقوا آراسته است. (همان به

نقل از ویل دورانت تاریخ تمدن، ص 520)

 همچنین درباره مردم یکی از قبائلی که نهصد سال قبل از میلاد زندگی می کرده اند، آورده است: «بالاتر از ارمیان و در کنار دریای سیاه، «سکاها» بیابانگردی می کردند. آن ها مردم درشت اندام قبائل جنگی نیمه مغول و نیمه اروپایی بسیار

نیرومندی بودند که در ارابه به سر می بردند و زنان خود را سخت در پرده نگاه می داشتند. (همان ص 336)

 زنان فقط در صورتی می توانند خویشان و دوستان خود را ملاقات کنند و در جشن های مذهبی و تماشاخانه ها حضور یابند که کاملا در حجاب باشند . (همان ص

یونان باستان 1500 – سده اول ق. م

هیماتیون شالی بزرگ به ابعاد 135 × 270 سانتیمتر بود که زنان و مردان آن را به دور خود می پیچیدند. 

به نظر می رسد از وجود حجاب در میان دیگر امت ها و رعایت آن به گونه ای نزدیک به آنچه اسلام آورده، می توان نتیجه گرفت که این سنت دینی ریشه ای در فطرت و ساختار وجودی انسان دارد. 

روسیه:

لباس سنتی زنان روسی، Sarafan ، لباس بلندی است که به سارافون(پیش بند) شباهت دارد.بندهای لباس با روبان هایی از نخ طلا و نقره تزئین می شود.در زیر این لباس ،پیراهن هایی به رنگ روشن استفاده می شود.این لباس دارای کمربند است و برای

تزئین آن گاهی از منجق نیز استفاده می شود.

در مراسم ها و جشن های ویژه از پارچه های ابریشم و نخی فاخر برای دوخت لباس ها استفاده می شود

لباس تابستانی در ترشکو

پوشش زن در یونان و روم باستان:

دایره المعارف لاروس درباره پوشش زنان یونان باستان می گوید: زنان یونانی در دوره های گذشته، صورت و اندام شان را تا روی پا می پوشاندند. این پوشش که شفاف و بسیار زیبا بود، در جزایر کورس و امرجوس و دیگر جزایر ساخته می شد.

زنان فنیقی نیز  دارای پوششی سرخ بودند. سخن درباره حجاب، در لابلای کلمات قدیمی ترین مولفین یونانی نیز به چشم می خورد، حتی «بنیلوب» (همسر پادشاه عولیس فرمانروای ایتاک) نیز با حجاب بوده است.

زنان شهر «ثیب» دارای حجاب خاصی بوده اند.

بدین صورت که حتی صورت شان را نیز با تکه می پوشاندند. این تکه دارای دو منفذ بود که جلوی چشمان قرار می گرفت تا بتوانند ببینند. نقش هایی که بر جای مانده، حکایت می کند که زنان سر را می پوشانده، ولی صورت های

شان باز بوده است، و وقتی به بازار می رفتند، بر آنان واجب بوده است که صورت های شان را بپوشانند، خواه باکره و خواه دارای همسر باشند. حجاب در بین زنان سایبری و ساکنان آسیای صغیر و زنان شهر ماد (و فارس و عرب) نیز وجود داشته

است. زنان رومانیا از حجاب شدیدتری برخوردار بوده اند، به طوری که وقتی از خانه خارج می شدند، با چادری بلند تمام بدن را تا روی پاها می پوشاندند و چیزی از برآمدگی های بدن مشخص نمی شد. (همان – به نقل از دایره ی المعارف القرن

العشرین، 1932)

ویل دورانت، تاریخ نویس مشهور نیز شواهد زیادی دال بر وجود حجاب در بین زنان یونان و روم باستان آورده است.

او درباره «الهه عفت» که یکی از خدایان یونان باستان است، می گوید: «آرتمیس»، الهه عفت است و عالی ترین نمونه (و الگو برای) دختران جوان به شمار می آید. دارای بدنی نیرومند و ورزیده و چابک و به زیور عفت و تقوا آراسته است. (همان به

نقل از ویل دورانت تاریخ تمدن، ص 520)

 همچنین درباره مردم یکی از قبائلی که نهصد سال قبل از میلاد زندگی می کرده اند، آورده است: «بالاتر از ارمیان و در کنار دریای سیاه، «سکاها» بیابانگردی می کردند. آن ها مردم درشت اندام قبائل جنگی نیمه مغول و نیمه اروپایی بسیار

نیرومندی بودند که در ارابه به سر می بردند و زنان خود را سخت در پرده نگاه می داشتند. (همان ص 336)

 زنان فقط در صورتی می توانند خویشان و دوستان خود را ملاقات کنند و در جشن های مذهبی و تماشاخانه ها حضور یابند که کاملا در حجاب باشند . (همان ص

یونان باستان 1500 – سده اول ق. م

هیماتیون شالی بزرگ به ابعاد 135 × 270 سانتیمتر بود که زنان و مردان آن را به دور خود می پیچیدند. 

به نظر می رسد از وجود حجاب در میان دیگر امت ها و رعایت آن به گونه ای نزدیک به آنچه اسلام آورده، می توان نتیجه گرفت که این سنت دینی ریشه ای در فطرت و ساختار وجودی انسان دارد. 

روسیه:

لباس سنتی زنان روسی، Sarafan ، لباس بلندی است که به سارافون(پیش بند) شباهت دارد.بندهای لباس با روبان هایی از نخ طلا و نقره تزئین می شود.در زیر این لباس ،پیراهن هایی به رنگ روشن استفاده می شود.این لباس دارای کمربند است و برای

تزئین آن گاهی از منجق نیز استفاده می شود.

در مراسم ها و جشن های ویژه از پارچه های ابریشم و نخی فاخر برای دوخت لباس ها استفاده می شود

لباس تابستانی در ترشکو

پوشش زن در یونان و روم باستان:

دایره المعارف لاروس درباره پوشش زنان یونان باستان می گوید: زنان یونانی در دوره های گذشته، صورت و اندام شان را تا روی پا می پوشاندند. این پوشش که شفاف و بسیار زیبا بود، در جزایر کورس و امرجوس و دیگر جزایر ساخته می شد.

زنان فنیقی نیز  دارای پوششی سرخ بودند. سخن درباره حجاب، در لابلای کلمات قدیمی ترین مولفین یونانی نیز به چشم می خورد، حتی «بنیلوب» (همسر پادشاه عولیس فرمانروای ایتاک) نیز با حجاب بوده است.

زنان شهر «ثیب» دارای حجاب خاصی بوده اند.

بدین صورت که حتی صورت شان را نیز با تکه می پوشاندند. این تکه دارای دو منفذ بود که جلوی چشمان قرار می گرفت تا بتوانند ببینند. نقش هایی که بر جای مانده، حکایت می کند که زنان سر را می پوشانده، ولی صورت های

شان باز بوده است، و وقتی به بازار می رفتند، بر آنان واجب بوده است که صورت های شان را بپوشانند، خواه باکره و خواه دارای همسر باشند. حجاب در بین زنان سایبری و ساکنان آسیای صغیر و زنان شهر ماد (و فارس و عرب) نیز وجود داشته

است. زنان رومانیا از حجاب شدیدتری برخوردار بوده اند، به طوری که وقتی از خانه خارج می شدند، با چادری بلند تمام بدن را تا روی پاها می پوشاندند و چیزی از برآمدگی های بدن مشخص نمی شد. (همان – به نقل از دایره ی المعارف القرن

العشرین، 1932)

ویل دورانت، تاریخ نویس مشهور نیز شواهد زیادی دال بر وجود حجاب در بین زنان یونان و روم باستان آورده است.

او درباره «الهه عفت» که یکی از خدایان یونان باستان است، می گوید: «آرتمیس»، الهه عفت است و عالی ترین نمونه (و الگو برای) دختران جوان به شمار می آید. دارای بدنی نیرومند و ورزیده و چابک و به زیور عفت و تقوا آراسته است. (همان به

نقل از ویل دورانت تاریخ تمدن، ص 520)

 همچنین درباره مردم یکی از قبائلی که نهصد سال قبل از میلاد زندگی می کرده اند، آورده است: «بالاتر از ارمیان و در کنار دریای سیاه، «سکاها» بیابانگردی می کردند. آن ها مردم درشت اندام قبائل جنگی نیمه مغول و نیمه اروپایی بسیار

نیرومندی بودند که در ارابه به سر می بردند و زنان خود را سخت در پرده نگاه می داشتند. (همان ص 336)

 زنان فقط در صورتی می توانند خویشان و دوستان خود را ملاقات کنند و در جشن های مذهبی و تماشاخانه ها حضور یابند که کاملا در حجاب باشند . (همان ص

یونان باستان 1500 – سده اول ق. م

هیماتیون شالی بزرگ به ابعاد 135 × 270 سانتیمتر بود که زنان و مردان آن را به دور خود می پیچیدند. 

زنان ترکمن

ترکیه

در باب پوشش در میان ترکان باستان اطلاعاتی از حکاکی ها و تعدادی از ویرانه ها به دست آمده است.

در میان ترکان، هر خانواده ای معمولا پارچه مورد نیاز خود را می بافت، لباس و کفش را هم خود می دوخت. ازفرهنگ های آفانسیوو (۱۷۰۰-۳۰۰۰ قبل از میلاد)

و آندرونوو(۱۲۰۰-۱۷۰۰ قبل از میلاد) ملزومات خیاطی از جمله سوزن هایی از جنس استخوان و مس کشف شده اند.

در میان ترکان گروهی از مشاغل مربوط به لباس از جمله خیاطی(یی چی)، كلاهدوزی(بورکچی)، کفاشی(اتوکچی)و دباغی وجود داشته است.

ترکان باستان به علت زندگی عشایری و کار پرورش حیوانات در آسیای مرکزی، معمولا لباس های ساده ای از جنس چرم را ترجیح می دادند.

ترکان لباس پایه را(دُن-تُن)می نامیدند که شامل لباس زیرین(ایچ تُن) و لباس بیرونی(دیش تُن) بود. آن هااز خفتان و

انواعی از لباس های بافتنی با نام های (چاپان،شاپان یا چارپیت)،کت و پالتو به عنوان لباس روی(دیشتُن)، و از چکمه و (چارق) و (باشماک) به عنوان پای پوش استفاده می کردند.

چکمه ها از جنس چرم یا نمد ساخته می شد که یا بلند بود یا نیمی از ساق پا را

می پوشاند. (باشماک)و(چاروق) از جنس چرم بود که (چاروق) بیشتر پوشیده می شد. ترکان (چاروق هایی) مخصوص به خود داشتند که (ایزلیک) نام داشت.

ترکان از لباس(گوملِک،گوگلِک) به عنوان پوشش بالاتنه و از شلوارهای چرمی و پارچه ای به عنوان پوشش پایین تنه استفاده می کردند.

راحت بودن شلوار ، ویژگی قابل توجهی برای اقوام جنگجو به شمار می آمد. از دوران هون ها و شکل گیری سواره نظام، آن ها

مجبور به پوشیدن شلوار شدند که روی آن شلواری گشادتر و خفتان پوشیده می شد. جنس لباس ایشان در سفر و جنگ از چرم و در زندگی روزانه از پارچه بود.

خفتان نوعی لباس روی بود که بلندی آن تا زانو می رسید. خفتان ها بدون استثنا در تمام مجسمه های به دست آمده از گوک ترک های منطقه (اورخون) مشاهده شده اند. خفتان ها به طور معمول دارای کمربند(کور-کادیش-کاییش-بل باغی) یا شال کمر

(کوشاک-کورشاک) بودند. مثلا در کنار جسد کشف شده شاهزاده ای در تپه باستانی (تواِکتا) سه خفتان به رنگ های سبز، زرد و قرمز وجود دارد که دارای کمربند هستند.

از پوشش های آغازین زنان ترک می توان به شلوارهای گشادی که در قسمت مچ پا تنگ می شدند، جِپکِن(کت آستین دار کوتاه بدون یقه) و کفش اشاره کرد. پوشش زنان و مردان چندان متفاوت از یکدیگر نبوده تنها دامن زنان بلند تر از دامن مردان بوده است

به نظر می رسد از وجود حجاب در میان دیگر امت ها و رعایت آن به گونه ای نزدیک به آنچه اسلام آورده، می توان نتیجه گرفت که این سنت دینی ریشه ای در فطرت و ساختار وجودی انسان دارد. 

روسیه:

لباس سنتی زنان روسی، Sarafan ، لباس بلندی است که به سارافون(پیش بند) شباهت دارد.بندهای لباس با روبان هایی از نخ طلا و نقره تزئین می شود.در زیر این لباس ،پیراهن هایی به رنگ روشن استفاده می شود.این لباس دارای کمربند است و برای

تزئین آن گاهی از منجق نیز استفاده می شود.

در مراسم ها و جشن های ویژه از پارچه های ابریشم و نخی فاخر برای دوخت لباس ها استفاده می شود

لباس تابستانی در ترشکو

پوشش زن در یونان و روم باستان:

دایره المعارف لاروس درباره پوشش زنان یونان باستان می گوید: زنان یونانی در دوره های گذشته، صورت و اندام شان را تا روی پا می پوشاندند. این پوشش که شفاف و بسیار زیبا بود، در جزایر کورس و امرجوس و دیگر جزایر ساخته می شد.

زنان فنیقی نیز  دارای پوششی سرخ بودند. سخن درباره حجاب، در لابلای کلمات قدیمی ترین مولفین یونانی نیز به چشم می خورد، حتی «بنیلوب» (همسر پادشاه عولیس فرمانروای ایتاک) نیز با حجاب بوده است.

زنان شهر «ثیب» دارای حجاب خاصی بوده اند.

بدین صورت که حتی صورت شان را نیز با تکه می پوشاندند. این تکه دارای دو منفذ بود که جلوی چشمان قرار می گرفت تا بتوانند ببینند. نقش هایی که بر جای مانده، حکایت می کند که زنان سر را می پوشانده، ولی صورت های

شان باز بوده است، و وقتی به بازار می رفتند، بر آنان واجب بوده است که صورت های شان را بپوشانند، خواه باکره و خواه دارای همسر باشند. حجاب در بین زنان سایبری و ساکنان آسیای صغیر و زنان شهر ماد (و فارس و عرب) نیز وجود داشته

است. زنان رومانیا از حجاب شدیدتری برخوردار بوده اند، به طوری که وقتی از خانه خارج می شدند، با چادری بلند تمام بدن را تا روی پاها می پوشاندند و چیزی از برآمدگی های بدن مشخص نمی شد. (همان – به نقل از دایره ی المعارف القرن

العشرین، 1932)

ویل دورانت، تاریخ نویس مشهور نیز شواهد زیادی دال بر وجود حجاب در بین زنان یونان و روم باستان آورده است.

او درباره «الهه عفت» که یکی از خدایان یونان باستان است، می گوید: «آرتمیس»، الهه عفت است و عالی ترین نمونه (و الگو برای) دختران جوان به شمار می آید. دارای بدنی نیرومند و ورزیده و چابک و به زیور عفت و تقوا آراسته است. (همان به

نقل از ویل دورانت تاریخ تمدن، ص 520)

 همچنین درباره مردم یکی از قبائلی که نهصد سال قبل از میلاد زندگی می کرده اند، آورده است: «بالاتر از ارمیان و در کنار دریای سیاه، «سکاها» بیابانگردی می کردند. آن ها مردم درشت اندام قبائل جنگی نیمه مغول و نیمه اروپایی بسیار

نیرومندی بودند که در ارابه به سر می بردند و زنان خود را سخت در پرده نگاه می داشتند. (همان ص 336)

 زنان فقط در صورتی می توانند خویشان و دوستان خود را ملاقات کنند و در جشن های مذهبی و تماشاخانه ها حضور یابند که کاملا در حجاب باشند . (همان ص

یونان باستان 1500 – سده اول ق. م

هیماتیون شالی بزرگ به ابعاد 135 × 270 سانتیمتر بود که زنان و مردان آن را به دور خود می پیچیدند. 

زنان ترکمن

ترکیه

در باب پوشش در میان ترکان باستان اطلاعاتی از حکاکی ها و تعدادی از ویرانه ها به دست آمده است.

در میان ترکان، هر خانواده ای معمولا پارچه مورد نیاز خود را می بافت، لباس و کفش را هم خود می دوخت. ازفرهنگ های آفانسیوو (۱۷۰۰-۳۰۰۰ قبل از میلاد)

و آندرونوو(۱۲۰۰-۱۷۰۰ قبل از میلاد) ملزومات خیاطی از جمله سوزن هایی از جنس استخوان و مس کشف شده اند.

در میان ترکان گروهی از مشاغل مربوط به لباس از جمله خیاطی(یی چی)، كلاهدوزی(بورکچی)، کفاشی(اتوکچی)و دباغی وجود داشته است.

ترکان باستان به علت زندگی عشایری و کار پرورش حیوانات در آسیای مرکزی، معمولا لباس های ساده ای از جنس چرم را ترجیح می دادند.

ترکان لباس پایه را(دُن-تُن)می نامیدند که شامل لباس زیرین(ایچ تُن) و لباس بیرونی(دیش تُن) بود. آن هااز خفتان و

انواعی از لباس های بافتنی با نام های (چاپان،شاپان یا چارپیت)،کت و پالتو به عنوان لباس روی(دیشتُن)، و از چکمه و (چارق) و (باشماک) به عنوان پای پوش استفاده می کردند.

چکمه ها از جنس چرم یا نمد ساخته می شد که یا بلند بود یا نیمی از ساق پا را

می پوشاند. (باشماک)و(چاروق) از جنس چرم بود که (چاروق) بیشتر پوشیده می شد. ترکان (چاروق هایی) مخصوص به خود داشتند که (ایزلیک) نام داشت.

ترکان از لباس(گوملِک،گوگلِک) به عنوان پوشش بالاتنه و از شلوارهای چرمی و پارچه ای به عنوان پوشش پایین تنه استفاده می کردند.

راحت بودن شلوار ، ویژگی قابل توجهی برای اقوام جنگجو به شمار می آمد. از دوران هون ها و شکل گیری سواره نظام، آن ها

مجبور به پوشیدن شلوار شدند که روی آن شلواری گشادتر و خفتان پوشیده می شد. جنس لباس ایشان در سفر و جنگ از چرم و در زندگی روزانه از پارچه بود.

خفتان نوعی لباس روی بود که بلندی آن تا زانو می رسید. خفتان ها بدون استثنا در تمام مجسمه های به دست آمده از گوک ترک های منطقه (اورخون) مشاهده شده اند. خفتان ها به طور معمول دارای کمربند(کور-کادیش-کاییش-بل باغی) یا شال کمر

(کوشاک-کورشاک) بودند. مثلا در کنار جسد کشف شده شاهزاده ای در تپه باستانی (تواِکتا) سه خفتان به رنگ های سبز، زرد و قرمز وجود دارد که دارای کمربند هستند.

از پوشش های آغازین زنان ترک می توان به شلوارهای گشادی که در قسمت مچ پا تنگ می شدند، جِپکِن(کت آستین دار کوتاه بدون یقه) و کفش اشاره کرد. پوشش زنان و مردان چندان متفاوت از یکدیگر نبوده تنها دامن زنان بلند تر از دامن مردان بوده است

به نظر می رسد از وجود حجاب در میان دیگر امت ها و رعایت آن به گونه ای نزدیک به آنچه اسلام آورده، می توان نتیجه گرفت که این سنت دینی ریشه ای در فطرت و ساختار وجودی انسان دارد. 

روسیه:

لباس سنتی زنان روسی، Sarafan ، لباس بلندی است که به سارافون(پیش بند) شباهت دارد.بندهای لباس با روبان هایی از نخ طلا و نقره تزئین می شود.در زیر این لباس ،پیراهن هایی به رنگ روشن استفاده می شود.این لباس دارای کمربند است و برای

تزئین آن گاهی از منجق نیز استفاده می شود.

در مراسم ها و جشن های ویژه از پارچه های ابریشم و نخی فاخر برای دوخت لباس ها استفاده می شود

لباس تابستانی در ترشکو

پوشش زن در یونان و روم باستان:

دایره المعارف لاروس درباره پوشش زنان یونان باستان می گوید: زنان یونانی در دوره های گذشته، صورت و اندام شان را تا روی پا می پوشاندند. این پوشش که شفاف و بسیار زیبا بود، در جزایر کورس و امرجوس و دیگر جزایر ساخته می شد.

زنان فنیقی نیز  دارای پوششی سرخ بودند. سخن درباره حجاب، در لابلای کلمات قدیمی ترین مولفین یونانی نیز به چشم می خورد، حتی «بنیلوب» (همسر پادشاه عولیس فرمانروای ایتاک) نیز با حجاب بوده است.

زنان شهر «ثیب» دارای حجاب خاصی بوده اند.

بدین صورت که حتی صورت شان را نیز با تکه می پوشاندند. این تکه دارای دو منفذ بود که جلوی چشمان قرار می گرفت تا بتوانند ببینند. نقش هایی که بر جای مانده، حکایت می کند که زنان سر را می پوشانده، ولی صورت های

شان باز بوده است، و وقتی به بازار می رفتند، بر آنان واجب بوده است که صورت های شان را بپوشانند، خواه باکره و خواه دارای همسر باشند. حجاب در بین زنان سایبری و ساکنان آسیای صغیر و زنان شهر ماد (و فارس و عرب) نیز وجود داشته

است. زنان رومانیا از حجاب شدیدتری برخوردار بوده اند، به طوری که وقتی از خانه خارج می شدند، با چادری بلند تمام بدن را تا روی پاها می پوشاندند و چیزی از برآمدگی های بدن مشخص نمی شد. (همان – به نقل از دایره ی المعارف القرن

العشرین، 1932)

ویل دورانت، تاریخ نویس مشهور نیز شواهد زیادی دال بر وجود حجاب در بین زنان یونان و روم باستان آورده است.

او درباره «الهه عفت» که یکی از خدایان یونان باستان است، می گوید: «آرتمیس»، الهه عفت است و عالی ترین نمونه (و الگو برای) دختران جوان به شمار می آید. دارای بدنی نیرومند و ورزیده و چابک و به زیور عفت و تقوا آراسته است. (همان به

نقل از ویل دورانت تاریخ تمدن، ص 520)

 همچنین درباره مردم یکی از قبائلی که نهصد سال قبل از میلاد زندگی می کرده اند، آورده است: «بالاتر از ارمیان و در کنار دریای سیاه، «سکاها» بیابانگردی می کردند. آن ها مردم درشت اندام قبائل جنگی نیمه مغول و نیمه اروپایی بسیار

نیرومندی بودند که در ارابه به سر می بردند و زنان خود را سخت در پرده نگاه می داشتند. (همان ص 336)

 زنان فقط در صورتی می توانند خویشان و دوستان خود را ملاقات کنند و در جشن های مذهبی و تماشاخانه ها حضور یابند که کاملا در حجاب باشند . (همان ص

یونان باستان 1500 – سده اول ق. م

هیماتیون شالی بزرگ به ابعاد 135 × 270 سانتیمتر بود که زنان و مردان آن را به دور خود می پیچیدند. 

تاریخچه پوشش و حجاب در جهان

شكل گیری پوشش در میان اقوام مختلف دارای خاستگاهی مشترك بوده، اما در گذر زمان تحت تاثیر عوامل گوناگون، هریك از اقوام نوعی خاص از پوشش را برگزیده اند كه در واقع نماد تجربه تاریخی و فرهنگی آنان به شمار می آید. پوشاك نیز همانند سایر پدیده

های زندگی از بدو پیدایش در طول تاریخ سیر تكاملی خود را طی كرده و از صورت ابتدایی خود بیرون آمده است.

موضوع لباس به اندازه تاریخ بشر کهن است؛ چرا كه تنها موجودی که عریان متولد می شود و لباس می پوشد انسان است. انسان ها لباس  بر تن می کنند، تا جایی كه می توان آن را خانه اول انسان به شمار آورد. در پاسخ به پرسش چرا انسان لباس می

پوشد؟ باید عناصر مختلفی را مد نظر قرار داد.

می توان گفت كه لباس بیانگر موقعیت، جنسیت، ملیت، تمدن، باور و احساسات انسان است.

در رابطه با این موضوع سرپوش ها از اهمیت  بیشتری نسبت به لباس های بالاتنه برخوردار بودند. به عنوان بخشی از تاریخ تمدن، پوشش تنها لباس نیست بلکه

شامل خالکوبی ها، شکل موها، سبیل، ریش، مدل موهای زنان و به خصوص سرپوش ها می شود که از ویژگی های مهم متمایز کننده یک اجتماع از اجتماع دیگر بود.

یکی از راه های تمایز بین دو جنسیت، لباس است. لباس یکی از راه های تشخیص تغییر در گرایش ها و افکار افراد است بدون آن که  سخنی بر زبان بیاورند. لباس و حجابی که تحت تاثیر دین و فرهنگ پوشیده می شود با تغییر در دین و فرهنگ عوض می شود.

بحث در باب لباس پیچیده است، این که چرا انسان ها لباس می پوشند؟ عناصر تاثیر گذار در پوشش چیست؟ در این باب چه قوانینی دخیل هستند و اصول پوشش در ادیان چیست؟ باید مورد بررسی قرار گیرد.

هریك از اقوام مختلف، بنا به مقتضیات ویژه خود به تهیه لباسهای گوناگون پرداخته و در دوخت و تزیین آن ابتكاراتی از خود نشان داده اند.

اما عواملی از قبیل:

1- شرایط جغرافیایی و محیطی و آب و هوا 2- نحوه زندگی و اسكان و اوضاع اجتماعی 3- جنگ ها و اوضاع سیاسی و نوع حكومت 4- شرایط و اوضاع اقتصادی و پیشرفت های تكنولوژی 5- اعتقادات مذهبی و آداب و رسوم 6- نظام طبقاتی حاكم بر جامعه 7- روابط

فرهنگی، اقتصادی و سیاسی، بر فرم لباس ها درجوامع مختلف موثر بوده اند.

تاریخچه پوشش و عفاف

بر اساس پژوهش ‏ها، از آغاز پیدایش انسان، هر یك از زن و مرد كوشیده است تا پوشش مناسب خود را تهیه كند. آدمی نخست‏ با برگ درختان، سپس با پوست‏ حیوانات و بعدها با دست‏بافت‏ های خود، خویش را پوشاند. ویل دورانت درباره پوشاك انسان و تاریخ

صنعت‏ بافندگی می‏ نویسد: «از وقتی كه انسان بافندگی را آغاز كرد بر حسب ضرورت سوزن و سنجاق را ساخت، با پشم گوسفند و الیاف گیاهان، لباس‏هایی را برای خود تهیه كرد. »

 تمام كسانی كه زندگی بشر و تحولات آن را ارزیابی كرده ‏اند، بر این تلاش تاكید ورزیده ‏اند و خوشبختانه با پیشرفت صنعت و دست‏ یافتن به منابع و ابزار جدید، پوشش نیز از تغییرات تكاملی بهره‏ مند گردید و انسان به پوشاك مناسب‏ تر دست‏یافت.

نكته قابل توجه آن است كه

اگر چه حیات آدمیان از همان آغاز با «پوشش‏» پیوند خورده است، به دلیل وجود نوعی احساس حیای طبیعی در جنس زن، زنان در طول تاریخ در امر پوشش تلاش و جدیّت ‏بیش‏تر از خود نشان داده‏ اند.

بنابر گواهی متون تاریخی، در اکثر قریب به اتفاق ملت ها و آیین های جهان، حجاب در بین زنان معمول بوده است؛ هر چند در طول تاریخ، فراز و نشیب های زیادی را طی کرده و گاهی با اعمال سلیقه حاکمان، تشدید یا تخفیف یافته است، ولی هیچگاه به طور

کامل از بین نرفته است. مورخان به ندرت از اقوام بدوی که زنانشان دارای پوشش مناسب نبوده و یا به صورت برهنه در اجتماع ظاهر می شدند، یاد می کنند.

 دانشمندان، تاریخ حجاب و پوشش زن را به دوران ما قبل از تاریخ و عصر حجر نسبت می دهند، کتاب «زن در آینه تاریخ» پس از طرح مفصل علل و عوامل تاریخی حجاب، می نویسد: با توجه به علل ذکر شده و بررسی آثار و نقوش به دست آمده، پیدایش حجاب به

دوران پیش از مذاهب مربوط می شود، و به این دلیل، عقیده عده ای که می گویند «مذهب» ایجادکننده حجاب می باشد، صحت ندارد، ولی باید پذیرفت که در دگرگونی و تکمیل آن بسیار مؤثر بوده است. (شمیم یاس، شماره 32 – عباس رجبی، به نقل از علی

اکبر علویقی زن در آینه تاریخ)

بی دلیل نیست كه همواره پوشاك با مدنیّت و تمدن بشری ارتباط مستقیم داشته و هر چه تمدن انسان جلوتر رفته، تكه های پوشش او بیشتر شده است و تنها در قرن بیستم است كه می بینیم تمدن با هزاران تعمد با عریانی و برهنگی همراه می شود.

سابقه و دیرینه پوشش و حجاب در ادیان الهی

بسیاری از متفكران، بنابر آیات قرآن و كتب مقدس _ آدم و حوا بدون حضور ناظری بیگانه از برهنگی احساس شرم كردند و بدون آن كه تحت تاثیر هیچ آموزه، فرمان یا تذكری قرار گیرند، به وسیله برگ‏های درختان بهشتی به سرعت‏ خود را پوشاندند _ راز رویكرد

انسان به پوشش را نهاد و فطرت او دانسته ‏اند؛ زیرا

اول اینکه نخستین انسان‏ ها به طور فطری به پوشش روی آورده ‏اند .

دوم اینکه گزارش ‏های موجود به خوبی اثبات می‏كند كه پوشش زنان به عنوان حجاب، در نقاط مختلف جهان به طور كامل رعایت می‏شده و در بعضی از موارد با شدّت و سختی همراه بوده است.

سوم اینکه اگر اكنون نیز به لباس ملی كشورهای جهان بنگریم، معمول بودن حجاب زنان را به خوبی در میابیم. نگاهی به پوشش زنان در ادیان و اقوام مختلف نشان می‏دهد یهودیان، مسیحیان، اعراب، یونانیان،

اهالی رم، آلمان، خاور نزدیك و.. . حجاب را به طور كامل رعایت می‏كردند و اكثرا سر خویش را نیز می ‏پوشاندند.

از سوی دیگر متداول بودن حجاب در میان ملل مختلف كه عقیده، مذهب و شرایط جغرافیایی متفاوت داشتند، نیز نشان دهنده تمایل فطری زنان به حجاب دانسته شده است و دانشمندان، تاریخ حجاب و پوشش زن را به دوران ما قبل تاریخ و عصر حجر نسبت می دهند.

پوشش زن در ادیان بزرگ الهى

پوشش و به عبارتی حجاب در كلیه ادیان الهی به شكل بسیار با اهمیتی وجود داشته است به گونه‌ای كه بعد از ظهور اسلام، اصلاح و تلطیف گشت.

حجاب در شریعت حضرت ابراهیم(علیه ‏السلام)

در آئین مقدس حضرت ابراهیم (علیه ‏السلام) مسئله ی پوشش زنان، حائز اهمیت بوده است.

در كتاب تورات چنین می خوانیم: « “رفقه ” چشمان خود را بلند كرده و اسحاق را دید و از شتر خود فرود آمد، زیرا از خادم پرسید: این مرد كیست كه در صحرا به

استقبال ما می آید؟ خادم گفت: آقاى من است. پس برقع خود راگرفته، خود را پوشانید. » 

 از این بیان روشن میشود كه پوشش زن در مقابل نامحرم در شریعت حضرت ابراهیم (علیه ‏السلام) وجود داشته است؛ زیرا «رفقه» در مقابل اسحاق كه به او نامحرم بود، از شتر پیاده شد و خود را پوشاند تا چشم اسحاق به او نیفتد.

حجاب در آیین یهود

در اصول اخلاقى «تلمود» كه یكى از كتاب‏هاى مهم دینى و در حقیقت فقه مدون و آیین نامه زندگى یهودیان است، آمده: «اگر زنى به نقض قانون یهود می ‏پرداخت.

چنانچه مثلاً بی آنكه چیزى بر سر داشت به میان مردم می رفت و یا در شارع عام نخ می‏رشت یا با هر سنخى از مردان درد دل می كرد یا صدایش آنقدر بلند بود كه چون در خانه ‏اش تكلّم می ‏نمود، همسایگانش می ‏توانستند سخنان او را بشنوند، در آن صورت

مرد حق داشت بدون پرداخت مهریه او را طلاق دهد. »

حجاب در آیین مسحیت

در كتاب انجیل آمده است: پولس در رساله خود به قدنتیان تصریح می کند: 

 «اما می خواهم شما بدانید كه سر هر مرد، مسیح است و سر زن، مرد و سر مسیح، خدا. هر مردى كه سرپوشیده دعا یا نبوت كند سر خود را رسوا می ‏نماید. اما هر زنى كه سربرهنه دعا كند، سر خود را رسوا می سازد؛ زیرا این چنان است كه تراشیده شود.

زیرا اگر زن نمی پوشد، موى را نیز ببرد و اگر زن را موى بریدن یا تراشیدن قبیح است، باید بپوشد؛ زیرا كه مرد را نباید سر خود را بپوشد چون كه او صورت و جلال خداست، اما زن جلال مرد است؛ زیرا كه مرد از زن نیست، بلكه زن از مرد است و نیز مرد به جهت زن

آفریده نشده، بلكه زن براى مرد. از این جهت زن می ‏باید عزتى بر سر داشته باشد، به سبب فرشتگان… در دل خود انصاف دهید آیا شایسته است كه زن ناپوشیده نزد خدا دعا كند. »( باب11، آیه 3تا14)

پس در جایى كه براى دعا باید سر زن پوشیده باشد، به هنگام روبه رو شدن با نامحرم پوشش سر لازم‏تر خواهد بود. 

 نیز در انجیل، در رساله پولس، به تیموتاوس می گوید: «و همچنین زنان خود را بیارایند به لباس حیا و پرهیز، نه به زلف‏ها و طلا و مروارید و رخت گران‏بها، بلكه چنان كه زنانى را شایسته است كه دعواى دیندارى ‏كنند به اعمال صالحه. »

حجاب در اسلام

حدود پوشش برای زنان در احكام اسلامی ولایت دارد بر اینكه: پوشاندن غیر وجه و كفین بر زن واجب است و پوشش بدین نحو جزء ضروریات و مسلمات است و از نظر قرآن، حدیث و فتاوی هیچ اختلاف و تشكیكی در این باره وجود ندارد. در قرآن و روایات ائمه هدی

علیه السلام كلماتی درباره ی مسئله ی پوشش بیان شده كه شناخت دقیق آن در تبیین موضوع كمك شایانی می كند از این رو به بررسی این واژه ها می پردازیم:

پوشش  : به معنای پوشیدن و در لفظ عرب آن حجاب و حایل می باشد.

استعمال كلمه حجاب در مورد پوشش زنان اصطلاحی نسبتا جدید است.

در قدیم و به خصوص در اصطلاح فقها، كلمه ی ستر :به معنای پوشش به كار می رفت است. بنابراین علاوه بر معنای

قدیم حجاب تحت عنوان پرده و حایل، امروزه اصطلاحاً تنها به معنانی پوشش خاص زنان است.

تبرج: در لغت به معانی بروز و ظهور می باشد و معنای اصطلاحی تبرج، آشكار كردن و جلوه گری زینتهای زن می باشد. در جای دیگر تبرج را خودنمایی در مقابل مردان معنا كرده و نوشته «تبرجت: اظهرت زینتها للرجال» بدحجابی یكی از مصادیق تبرج است. 

حجب (حجاب): یكی از معانی حجاب پرده و پوشش و حائل است.

كلمه «حجاب» هم به معنای پوشیدن است هم به معنی پرده و پوشش و بیشتر استعمالش به معنی پرده است.

این كلمه از آن جهت معنی پوشش می دهد كه پرده وسیله پوشش است.

شهید مطهری در این باره می فرماید:

«همین امر موجب شده كه عده زیادی گمان كنند اسلام خواسته زن همیشه پشت پرده و در خانه محبوس باشد و بیرون نرود در حالی كه وظیفه پوششی كه اسلام برای زنان مقرر كرده است بدین معنی نیست.»

جلباب: در قرآن كریم جلباب یكی از پوششهای لازم برای زنان مومنین معرفی شده است:

يا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْواجِکَ وَ بَناتِکَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنينَ يُدْنينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلاَبِيبِهِنَّ ذلِکَ أَدْني‏ أَنْ يُعْرَفْنَ فَلا يُؤْذَيْنَ وَ کانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحيماً

ای پیغمبر به زنان و دختران خود و زنان مومنین بگو كه خویش را به چادر فرو پوشند كه این كار برای اینكه انها به عفت و حرمت شناخته شوند تا از تعرض و جسارت هوسرانان آزار نكشند، بسیار بهتر است و خدا در حق خلق بسیار آمرزنده است.(آیه ی 59 سوره ی احزاب)

خمار: یكی دیگر از پوششهایی كه درقرآن كریم برای زن معرفی شده است خمار می باشد.

قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ…وَ لْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلي‏ جُيُوبِهِنَّ…

به زنان با ایمان بگو سرو سینه و دوش خود را با مقنعه بپوشانند.(آیه ی 311 سوره ی نور)

در كتب لغت درباره این لغت چنین آمده است كه خمر و خمار به معنی ستر و پوشش است.

شراب را خمر می گویند زیرا حواس ظاهری و باطنی را می پوشاند؛ به روسری زن نیز خمار می گویند زیرا به وسیله ان سرش را می پوشاند.

زینت: مفهوم زینت در عربی از زیور در فارسی گسترده تر می باشد زیرا زینت هم به زیورهایی گفته می شود كه از بدن جدا می شوند مثل جواهرت و هم به آرایشهایی گفته می شود كه به بدن متصل است نظیر سرمه و … 

عفت: عفت یك بینش، منش و یك صفت و خوی عالی است.عفّت، پدید آمدن حالتی برای نفس است كه به وسیله آن از فزون خواهی شهوت جلوگیری شود.

جیب: جمع آن «جیوب»، مفرد کلمه یک بار در آیه 21 سوره‌ی‌ نمل و بار دیگر در آیه 22 سوره قصص و جمع آن در یک مورد بحث (31 سوره نور) آمده است و معنای آن گریبان است که از یقه پیراهن باز شود.

نکته ها:

از مجموع این توضیح‌ها و دقت در کاربرد کلمه‌ها و سوره مبارکه نور، احزاب و آیه‌ها‌ی‌ دیگر و نیز از شعر عرب و نهج البلاغه چند نکته روشن می‌شود:

1. خمار یا جلباب یکی نیست؛ خمار نوعی از پوشش است و جلباب پوششی دیگر است که سراسر بدن را (ظاهراً از گردن به پایین) می‌پوشاند.

2. جلباب پوششی بوده است که جلو باز و زنان مسلمان، مأمور شده‌اند دو لب آن را به یکدیگر نزدیک کنند.

3. خمار، سرپوش دامنه داری بوده که زنان مسلمان مأمور شده‌اند دامن‌ها‌ی‌ سرپوش را تا گریبان خود بیاورند و گلو و زیر سینه را بدان بپوشانند.

زنان ترکمن

ترکیه

در باب پوشش در میان ترکان باستان اطلاعاتی از حکاکی ها و تعدادی از ویرانه ها به دست آمده است.

در میان ترکان، هر خانواده ای معمولا پارچه مورد نیاز خود را می بافت، لباس و کفش را هم خود می دوخت. ازفرهنگ های آفانسیوو (۱۷۰۰-۳۰۰۰ قبل از میلاد)

و آندرونوو(۱۲۰۰-۱۷۰۰ قبل از میلاد) ملزومات خیاطی از جمله سوزن هایی از جنس استخوان و مس کشف شده اند.

در میان ترکان گروهی از مشاغل مربوط به لباس از جمله خیاطی(یی چی)، كلاهدوزی(بورکچی)، کفاشی(اتوکچی)و دباغی وجود داشته است.

ترکان باستان به علت زندگی عشایری و کار پرورش حیوانات در آسیای مرکزی، معمولا لباس های ساده ای از جنس چرم را ترجیح می دادند.

ترکان لباس پایه را(دُن-تُن)می نامیدند که شامل لباس زیرین(ایچ تُن) و لباس بیرونی(دیش تُن) بود. آن هااز خفتان و

انواعی از لباس های بافتنی با نام های (چاپان،شاپان یا چارپیت)،کت و پالتو به عنوان لباس روی(دیشتُن)، و از چکمه و (چارق) و (باشماک) به عنوان پای پوش استفاده می کردند.

چکمه ها از جنس چرم یا نمد ساخته می شد که یا بلند بود یا نیمی از ساق پا را

می پوشاند. (باشماک)و(چاروق) از جنس چرم بود که (چاروق) بیشتر پوشیده می شد. ترکان (چاروق هایی) مخصوص به خود داشتند که (ایزلیک) نام داشت.

ترکان از لباس(گوملِک،گوگلِک) به عنوان پوشش بالاتنه و از شلوارهای چرمی و پارچه ای به عنوان پوشش پایین تنه استفاده می کردند.

راحت بودن شلوار ، ویژگی قابل توجهی برای اقوام جنگجو به شمار می آمد. از دوران هون ها و شکل گیری سواره نظام، آن ها

مجبور به پوشیدن شلوار شدند که روی آن شلواری گشادتر و خفتان پوشیده می شد. جنس لباس ایشان در سفر و جنگ از چرم و در زندگی روزانه از پارچه بود.

خفتان نوعی لباس روی بود که بلندی آن تا زانو می رسید. خفتان ها بدون استثنا در تمام مجسمه های به دست آمده از گوک ترک های منطقه (اورخون) مشاهده شده اند. خفتان ها به طور معمول دارای کمربند(کور-کادیش-کاییش-بل باغی) یا شال کمر

(کوشاک-کورشاک) بودند. مثلا در کنار جسد کشف شده شاهزاده ای در تپه باستانی (تواِکتا) سه خفتان به رنگ های سبز، زرد و قرمز وجود دارد که دارای کمربند هستند.

از پوشش های آغازین زنان ترک می توان به شلوارهای گشادی که در قسمت مچ پا تنگ می شدند، جِپکِن(کت آستین دار کوتاه بدون یقه) و کفش اشاره کرد. پوشش زنان و مردان چندان متفاوت از یکدیگر نبوده تنها دامن زنان بلند تر از دامن مردان بوده است

به نظر می رسد از وجود حجاب در میان دیگر امت ها و رعایت آن به گونه ای نزدیک به آنچه اسلام آورده، می توان نتیجه گرفت که این سنت دینی ریشه ای در فطرت و ساختار وجودی انسان دارد. 

روسیه:

لباس سنتی زنان روسی، Sarafan ، لباس بلندی است که به سارافون(پیش بند) شباهت دارد.بندهای لباس با روبان هایی از نخ طلا و نقره تزئین می شود.در زیر این لباس ،پیراهن هایی به رنگ روشن استفاده می شود.این لباس دارای کمربند است و برای

تزئین آن گاهی از منجق نیز استفاده می شود.

در مراسم ها و جشن های ویژه از پارچه های ابریشم و نخی فاخر برای دوخت لباس ها استفاده می شود

لباس تابستانی در ترشکو

پوشش زن در یونان و روم باستان:

دایره المعارف لاروس درباره پوشش زنان یونان باستان می گوید: زنان یونانی در دوره های گذشته، صورت و اندام شان را تا روی پا می پوشاندند. این پوشش که شفاف و بسیار زیبا بود، در جزایر کورس و امرجوس و دیگر جزایر ساخته می شد.

زنان فنیقی نیز  دارای پوششی سرخ بودند. سخن درباره حجاب، در لابلای کلمات قدیمی ترین مولفین یونانی نیز به چشم می خورد، حتی «بنیلوب» (همسر پادشاه عولیس فرمانروای ایتاک) نیز با حجاب بوده است.

زنان شهر «ثیب» دارای حجاب خاصی بوده اند.

بدین صورت که حتی صورت شان را نیز با تکه می پوشاندند. این تکه دارای دو منفذ بود که جلوی چشمان قرار می گرفت تا بتوانند ببینند. نقش هایی که بر جای مانده، حکایت می کند که زنان سر را می پوشانده، ولی صورت های

شان باز بوده است، و وقتی به بازار می رفتند، بر آنان واجب بوده است که صورت های شان را بپوشانند، خواه باکره و خواه دارای همسر باشند. حجاب در بین زنان سایبری و ساکنان آسیای صغیر و زنان شهر ماد (و فارس و عرب) نیز وجود داشته

است. زنان رومانیا از حجاب شدیدتری برخوردار بوده اند، به طوری که وقتی از خانه خارج می شدند، با چادری بلند تمام بدن را تا روی پاها می پوشاندند و چیزی از برآمدگی های بدن مشخص نمی شد. (همان – به نقل از دایره ی المعارف القرن

العشرین، 1932)

ویل دورانت، تاریخ نویس مشهور نیز شواهد زیادی دال بر وجود حجاب در بین زنان یونان و روم باستان آورده است.

او درباره «الهه عفت» که یکی از خدایان یونان باستان است، می گوید: «آرتمیس»، الهه عفت است و عالی ترین نمونه (و الگو برای) دختران جوان به شمار می آید. دارای بدنی نیرومند و ورزیده و چابک و به زیور عفت و تقوا آراسته است. (همان به

نقل از ویل دورانت تاریخ تمدن، ص 520)

 همچنین درباره مردم یکی از قبائلی که نهصد سال قبل از میلاد زندگی می کرده اند، آورده است: «بالاتر از ارمیان و در کنار دریای سیاه، «سکاها» بیابانگردی می کردند. آن ها مردم درشت اندام قبائل جنگی نیمه مغول و نیمه اروپایی بسیار

نیرومندی بودند که در ارابه به سر می بردند و زنان خود را سخت در پرده نگاه می داشتند. (همان ص 336)

 زنان فقط در صورتی می توانند خویشان و دوستان خود را ملاقات کنند و در جشن های مذهبی و تماشاخانه ها حضور یابند که کاملا در حجاب باشند . (همان ص

یونان باستان 1500 – سده اول ق. م

هیماتیون شالی بزرگ به ابعاد 135 × 270 سانتیمتر بود که زنان و مردان آن را به دور خود می پیچیدند.